Segments from Patañjali’s Bhāṣya

ŚS.5-Bh.I.28.24-29.4: Sarzu upadeSaH kartavyaH. kim prayojanam. jaSBAvazatve. ayam ubjiH upaDmAnIyopaDaH paWyate. tasya jaStve kfte ubjitA ubjitum iti etat rUpam yaTA syAt. yadi ubjiH upaDmAnIyopaDaH paWyate ubjijizati iti upaDmAnIyAdeH eva dvirvacanam prApnoti. dakAropaDe punaH nandrAH saMyogAdayaH iti pratizeDasH sidDaH Bavati. yadi dakAropaDaH paWyate kA rUpasidDiH, ubjitA ubjitum iti. asidDe BaH udjeH. idam asti stoH ScunA ScuH iti. tataH vakzyAmi BaH udjeH. udjeH ScunA sannipAte BaH Bavati iti.
A.1.1.3-Bh.I.48.9: evam tarhi iha anye vEyAkaraRAH mfjeH ajAdO saNkrame viBAzA vfdDim AraBante.
A.1.1.4-Bh.I.296.3-10: kimarTam idam ucyate. anyatra saMjYAsamAveSAnniyamArTam vacanam. anyatra saMjYAsamAveSaH Bavati. kvAnyatra. loke vyAkaraRe ca. loke tAvat. indraH SakraH puruhUtaH purandaraH. kanduH kozWaH kuSUlaH iti. ekasya dravyasya bahvyaH saMjYAH Bavanti. vyAkaraRe api kartavyam hartavyam iti atra pratyayakftkftyasaMjYAnAm samAveSaH Bavati. pAYcAlaH vEdehaH vEdarBaH iti atra pratyayatadDitatadrAjasaMjYAnAM samAveSaH Bavati. anyatra saMjYAsamAveSAt etasmAt kAraRAt A kaqArAt api saMjYAnAm samAveSaH prApnoti. izyate ca ekA eva saMjYA syAt iti. tat ca antareRa yatnam na siDyati iti niyamArTam vacanam. evamarTam idam ucyate.
A.1.1.7-Bh.I.56.11-13: iwaH ca api grahaRam Sakyam akartum. kaTam akaRizam araRizam, kaRitA SvaH, raRitA SvaH iti. ArDaDAtukasya iw valAdeH iti atra iw iti vartamAne punaH iqgrahaRasya prayojanam iw eva yaTA syAt yat anyat prApnoti tat mA BUt iti. kim ca anyat prApnoti. guRaH.
A.1.1.23-Bh.I.80.13-16: kftrimAkftrimayoH kftrime kAryasampratyayaH Bavati yaTA loke. tat yaTA loke gopAlakam Anaya kawajakam Anaya iti yasya ezA saMjYA Bavati saH AnIyate na yaH gAH pAlayati yaH vA kawe jAtaH.
A.1.1.23-Bh.I.81.4-9: AtaH ca arTAt prakaraRAt vA. aNga hi BavAn grAmyam pAMsurapAdam aprakaraRajYam Agatam bravItu gopAlakam Anaya kawajakam Anaya iti. uBayagatiH tasya Bavati sADIyaH vA yazwihastam gamizyati. yaTA eva tarhi arTAt prakaraRAt vA loke kftrimAkftrimayoH kftrime sampratyayaH Bavati evam iha api prApnoti. jAnAti hi asO bahvAdInAm iyam saMjYA kftA iti. na yaTA loke taTA vyAkaraRe. uBayagatiH punaH iha Bavati. anyatra api na avaSyam iha eva. tat yaTA...
A.1.1.30-Bh.I.92.6-9: samAse iti vartamAne punaH samAsagrahaRam kimarTam. ayam tftIyAsamAsaH asti eva prATamakalpikaH yasmin Ekapadyam Ekasvaryam EkaviBaktikatvam ca. asti tAdarTyAt tAcCabdyam; tftIyAsamAsArTAni padAni tftIyAsamAsaH iti. tat yat tAdarTyAt tAcCabdyam tasya idam grahaRam.
A.1.1.68-Bh.I.177.8-11: jinnirdeSaH kartavyaH. tataH vaktavyam paryAyavacanasya eva grahaRam Bavati. kim prayojanam. rAjAdyarTam. saBA rAjAmanuzyapUrvA; inasaBam ISvarasaBam. tasya eva na Bavati; rAjasaBA. tadviSezARAm ca na Bavati; puzyamitrasaBA candraguptasaBA.
A.1.2.44-Bh.I.215.23-216.5: dvitIyAdInAm api anena upasarjanasaMjYA prApnoti. tatra kaH dozaH. tatra apUrvanipAte iti pratizeDaH prasajyeta. na apratizeDAt. na ayam prasajyapratizeDaH, pUrvanipAte na iti. kim tarhi. paryudAsaH ayam, yat anyat pUrvanipAtAt iti. pUrvanipAte avyApAraH. yadi kena cit prApnoti tena Bavizyati. pUrveRa ca prApnoti. tena Bavizyati. aprApteH vA. aTa vA anantarA yA prAptiH sA pratiziDyate. kutaH etat. anantarasya viDiH vA Bavati pratizeDaH vA iti.
A.1.2.73-Bh.I.252.23: anekaSaPezu iti vaktavyam iha mA BUt; aSvAH caranti. gardaBAH caranti iti.
A.1.3.35-Bh.I.44.17-18: evam tarhi kAsi anekAcaH iti vaktavyam. kim prayojanam. culumpAdyarTam. culumpAm cakAra daridrAm cakAra.
A.1.3.56-Bh.I.284.10-12: iha kasmAt na Bavati. svam SAwakAntam upayacCati iti. asvam yadA svam karoti tadA Bavitavyam. yadi evam svIkaraRe iti prApnoti. vicitrAH tadDitavfttayaH. na ataH tadDitaH utpadyate.
A.1.3.64-Bh.I.290.8: svarAdyupasfzwAt iti vaktavyam.
A.1.3.64-Bh.I.290.9: [aparaH Aha] svarAdyantopasfzwAt iti vaktavyam.
A.1.3.72-Bh.I.292.25-293.9: iha na syAt. yaj yajate vap vapate. aBiprayagrahaRe punaH kriyamARe na dozaH Bavati. aBiH ABimuKye vartate pra AdikarmaRi. tena yam ca aBiprEti yam ca aBiprEzyati yam ca aBiprAgAt tatra sarvatra ABimuKyamAtre sidDam Bavati. kartraBiprAye kriyAPale iti kimarTam. pacanti BaktakArAH. kurvanti karmakArAH. yajanti yAjakAH. kartraBiprAye kriyAPale iti ucyamAne api atra prApnoti. atra api hi kriyAPalam kartAram aBiprEti. yAjakAH yajanti gAH lapsyAmahe iti. karmakarAH kurvanti pAdikam ahaH lapsyAmahe iti. evam tarhi kartraBipraye kriyAPale iti ucyate sarvatra ca kartAram kriyAPalam aBiprEti. tatra prakarzagatiH vijYAsyate. sADIyaH yatra kartAram kriyAPalam aBiprEti iti. na ca antareRa yajim yajiPalam vapim va vapiPalam laBante. yAjakAH punaH antareRa api yajim gAH laBante BftakAH ca pAdikam iti.
A.1.4.2-Bh.I.306.1-10: vipratizeDe param iti uktvA aNgADikAre pUrvam iti vaktavyam. kim kftam Bavati. pUrvavipratizeDAH na paWitavyAH Bavanti. guRavfdDyOtvatfjvadBAveByaH num pUrvavipratizidDam. numaciratfjvadBAveByaH nuw iti. kaTam ye paravipratizeDAH. ittvottvAByAm guRavfdDI BavataH vipratizeDena iti. sUtram ca Bidyate. yaTAnyAsam eva astu. kaTam ye pUrvavipratizeDAH. vipratizeDe param iti eva sidDam. kaTam. paraSabdaH ayam bahvarTaH. asti eva vyavasTAyAm vartate. tat yaTA pUrvaH paraH iti. asti anyArTe vartate. paraputraH paraBAryA. anyaputraH anyaBAryA iti gamyate. asti prADAnye vartate. tat yaTA param iyaM brAhmARI asmin kuwumbe. praDAnam iti gamyate. asti izwavAcI paraSabdaH. tat yaTA. param DAma gataH iti. izwam DAma iti gamyate. tat yaH izwavAcI paraSabdaH tasya idam grahaRam. vipratizeDe param yat izwam tat Bavati.
A.1.4.52-Bh.I.337.16-19: [aparaH Aha] sarvam eva pratyavasAnakAryam adeH na Bavati iti vaktavyam, parasmEpadam api. idam ekam izyate; ktaH aDikaraRe ca drOvyagatipratyavasAnArTeByaH; idam ezAm jagDam. KAdi. KAdati devadattaH. KAdayati devadattena. nI. nayati devadattaH. nAyayati devadattena. vaheraniyantfkartfkasya.
A.1.4.89-Bh.I.347.23-25: AN maryAdABiviDyoH iti vaktavyam. iha api yaTA syAt AkumAram yaSaH pARineH iti. tat tarhi vaktavyam. na vaktavyam. maryAdAvacane iti eva sidDam. ezA asya yaSasaH maryAdA.
A.2.1.11-A.2.1.12-Bh.I.380.7-12: yogaviBAgaH kartavyaH. viBAzA iti ayam aDikAraH. tataH apaparibahiraYcavaH paYcamyA iti.
A.2.1.36-Bh.I.389.3-4: vikftiH prakftyA iti vaktavyam. aSvaGAsAdInAm upasaMKyAnam kartavyam.
A.2.2.4-Bh.I.408.22, 409.2-4: kimarTaH cakAraH... evam tarhi na ayam anukarzaRArTaH cakAraH. kim tarhi. atvam anena viDIyate. prAptApanne dvitIyAntena saha samasyete atvam ca Bavati prAptapannayoH iti. prAptA jIvikAm prAptajIvikA ApannA jIvikAm ApannajivikA.
A.2.2.26-A.2.2.28-Bh.I.429.8-12: aTa matam etat diSi dfzwaH digdfzwaH digdizwaH SabdaH dikSabdaH diSam yaH na vyaBicarati iti ramaRIyAdizu atiprasaNgaH na Bavati. pu~vadBAvaH tu prApnoti. evam tarhi sarvanAmnaH vfttimAtre pu~vadBAvaH vaktavyaH dakziRottarapUrvARAm iti evamarTam. evam ca kftvA dik diksamAsasahayogayoH ca antarAlapraDAnABiDAnAt iti eva. nanu ca uktam dakziRapUrvA dik samAnADikaraRalakzaRaH pu~vadBAvaH na prApnoti iti. na ezaH dozaH. sarvanAmnaH vfttimAtre pu~vadBAvena parihftam.
A.2.2.26-A.2.2.28-Bh.I.429.8-12: aTa matam etat diSi dfzwaH digdfzwaH digdizwaH SabdaH dikSabdaH diSam yaH na vyaBicarati iti ramaRIyAdizu atiprasaNgaH na Bavati. pu~vadBAvaH tu prApnoti. evam tarhi sarvanAmnaH vfttimAtre pu~vadBAvaH vaktavyaH dakziRottarapUrvARAm iti evamarTam. evam ca kftvA dik diksamAsasahayogayoH ca antarAlapraDAnABiDAnAt iti eva. nanu ca uktam dakziRapUrvA dik samAnADikaraRalakzaRaH pu~vadBAvaH na prApnoti iti. na ezaH dozaH. sarvanAmnaH vfttimAtre pu~vadBAvena parihftam.
A.2.3.17-Bh.I.450.20-23: yat etat aprARizu iti etat anAvAdizu iti vakzyAmi. ime ca nAvAdayaH Bavizyanti. na tvA nAvam manye yAvat tIrRam na nAvyam. na tvA annam manye yAvat Buktam na SrAdDam. atra yezu prARizu na izyate te nAvAdayaH Bavizyanti.
A.2.3.43-Bh.I.459.18-19: apratyAdiBiH iti vaktavyam. iha api yaTA syAt. sADuH devadattaH mAtaram pari. mAtaram anu.
A.2.3.54-Bh.I.465.19-22: ajvarisantApyoH iti vaktavyam. iha api yaTA syAt. cOram santApayati. vfzalam santApayati. aTa kimarTam BAvavacanAnAm iti ucyate yAvatA rujArTAH BAvavacanAH eva Bavanti. BAvakartfkAt yaTA syAt. iha mA BUt. nadI kUlAni rujati iti.
A.2.3.66-Bh.I.468.9-12: [aparaH Aha] akAkArayoH prayoge pratizeDaH na iti vaktavyam. Seze viBAzA. SoBanA Kalu pARineH sUtrasya kftiH. SoBanA Kalu pARininA sUtrasya kftiH. SoBanA Kalu dAkzAyaRasya saMgrahasya kftiH. SoBanA Kalu dAkzAyeRa saMgrahasya kftiH iti.
A.2.4.30-Bh.I.479.22: puRyasudinAByAm ahnaH napuMsakatvam vaktavyam.
A.2.4.30-Bh.I.480.6: akArAntottarapadaH dviguH striyAm BAzyate iti vaktavyam.
A.2.4.30-Bh.I.480.10-11: anaH nalopaH ca vA ca striyAm BAzyate iti vaktavyam. paYcatakzam paYcatakzI daSatakzam daSatakzI.
A.2.4.30-Bh.I.480.12: pAtrAdiByaH pratizeDaH vaktavyaH. dvipAtram paYcapAtram.
A.2.4.58-Bh.I.489.7: [aparaH Aha] abrAhmaRagotramAtrAt yuvapratyayasya upasaMKyAnam.
A.3.1.7-Bh.II.15.15-21: na tarhi idAnIm idam Bavati; ezitum icCati ezizizati iti. asti atra viSezaH. ekasya atra izeH iziH sADanam vartamAnakAlaH ca pratyayaH. aparasya bAhyam sADanam sarvakAlaH ca pratyayaH. iha api tarhi ekasya izeH karotivizizwaH iziH sADanam vartamAnakAlaH ca pratyayaH. aparasya bAhyam sADanam sarvakAlaH ca pratyayaH. yena eva Kalu api hetunA etat vAkyam Bavati cikIrzitum icCati jihIrzitum icCati iti tena eva hetunA vfttiH api prApnoti. tasmAt sanantAt sanaH pratizeDaH vaktavyaH. tam ca api bruvatA izisanaH iti vaktavyam. Bavati hi jugupsizate mImAMsizate iti.
A.3.1.8-Bh.II.16.9-20: aTa AtmangrahaRam kimarTam. AtmecCAyAm yaTA syAt. parecCAyAm mA BUt iti. rAjYaH putram icCati iti. kriyamARe api AtmagrahaRe parecCAyAm prApnoti. kim kAraRam. AtmanaH iti iyam kartari zazWI. icCA iti akAraH BAve. saH yadi eva AtmanaH icCA aTa api parasya AtmecCA eva asO Bavati. na AtmagrahaRena icCA aBisambaDyate. kim tarhi. subantam aBisambaDyate. AtmanaH yat subantam iti. yadi AtmagrahaRam kriyate Candasi parecCAyAm na prApnoti. mA tvA vfkAH aGAyavaH vidan. tasmAt na arTaH AtmagrahaRena. iha kasmAt na Bavati; rAjYaH putram icCati iti. asAmarTyAt. kaTam asAmarTyam. sApekzam asamarTam Bavati iti. Candasi api tarhi na prApnoti. mA tvA vfkAH aGAyavaH vidan. asti atra viSezaH. antareRa api atra tftIyasya padasya prayogam parecCA gamyate. kaTam punaH antareRa api atra tftIyasya padasya prayogam parecCA gamyate. te ca eva vfkAH evamAtmakaH hiṃsrAH. kaH ca AtmanaH aGam ezitum arhati. ataH antareRa api atra tftIyasya padasya prayogam parecCA gamyate.
A.3.1.11-Bh.II.21.16-18: [aparaH Aha] sarvaprAtipadikeByaH AcAre kvip vaktavyaH aSvati gardaBati iti evamarTam. na tarhi idAnIm galBAdyanukramaRam kartavyam. kartavyam ca. kim prayojanam. AtmanepadArTam anubanDAn AsaMkzyAmi iti. galBa klIba hoqa.
A.3.1.14-Bh.II.7.-11: [aparaH Aha] sattrAdiByaH caturTyanteByaH kramaRe anArjave kyaN vaktavyaH. etAni eva udAharaRAni. sattrAdiByaH iti kimarTam. kuwilAya krAmati anuvAkAya. caturTyanteByaH iti kimarTam. ajaH kazwam krAmati. tat tarhi vaktavyam. na vaktavyam. na etat pratyayAntanipAtanam. kim tarhi. tAdarTye ezA caturTI. kazwAya yat prAtipadikam. kazwArTe yat prAtipadikam iti.
A.3.1.15-Bh.II.25.13-15: romanTe iti ucyate. kaH romanTaH nAma. udgIrRasya vA avagIrRasya vA manTaH romanTaH iti. yadi evam hanucalane iti vaktavyam. iha mA BUt. kIwaH romaTam vartayati.
A.3.1.16-Bh.II.25.22: PenAt ca iti vaktavyam.
A.3.1.18-Bh.II.26.10-14: kartfvedanAyAm iti kimarTam. iha mA BUt. suKam vedayate prasADakaH devadattasya. kartfvedanAyAm iti ucyamAne api atra prApnoti. kim kAraRam. kartuH iti iyam kartari zazWI. vedanAyAm iti ca anaH BAve. saH yadi eva AtmanaH vedayate aTa api parasya kartfvedanA eva asO Bavati. na kartfgrahaRena vedanA aBisambaDyate. kim tarhi. suKAdIni aBisambaDyante. kartuH yAni suKAdIni.
A.3.1.19-Bh.II.27.2-4: kyajAdizu pratyayArTanirdeSaH kartavyaH. namasaH pUjAyAm. varivasaH paricaryAyAm. citraNaH AScarye. BARqAt samAcayane. cIvarAt arjane pariDAne vA. pucCAt udasane vysasane ca iti. kim prayojanam. kriyAvacanatA yaTA syAt.
A.3.1.22-Bh.II.29.8-10: tat ca avaSyam anaBidAnam ASrayitavyam. kriyamARe api hi ekAjJalAdigrahaRe yatra ekAcaH halAdeH ca utpadyamAnena yaNA arTasya aBiDAnam na Bavati na Bavati tatra utpattiH. tat yaTA. BfSam SoBate. BfSam rocate.
A.3.1.35-Bh.II.44.17: evam tarhi kAsi anekAcaH iti vaktavyam.
A.3.1.87-Bh.II.69.16-17: sfjeH SradDopapanne kartari karmavadBAvaH vAcyaH ciRAtmanepadArTaH. sfjyate mAlAm. asarji mAlAm.
A.3.1.89-Bh.II.70.14-15: [BAradvAjIyAH paWanti] yakciRoH pratizeDe RiSrigranTibrUYAtmanepadAkarmakARAm upasaMKyAnam iti.
A.3.1.97-Bh.II.82.13-14: atyalpam idam ucyate. takiSasicatiyatijanInAm upasaMKyAnam iti vaktavyam. taki takyam; Sasi Sasyam. yati yatyam; jani; janyam.
A.3.1.138-Bh.II.92.14-15: atyalpam idam ucyate. gavi iti. gavAdizu iti vaktavyam. govindaH aravindaH.
A.3.1.145-Bh.II.92.20: nftiKaniraYjiByaH iti vaktavyam. iha mA BUt. hvAyakaH iti.
A.3.2.5-Bh.II.98.19-20: naKamucAni DanUMzi. kAkaguhAH tilAH. sarasIruham kumudam.
A.3.2.29-Bh.II.102.14-17: atayalpam idam ucyate. nAsikAnAqImuzwiGawIKArIzu iti vaktavyam. nAsikanDamaH nAsikanDayaH. nAsika. nAqI. nAqinDamaH nAqinDayaH. nAqI. muzwi. muzwinDamaH muzwiDayaH. muzwi. GawI. GawinDamaH GawinDayaH. GawI. KArI. KArinDamaH KArinDayaH. KArI.
A.3.2.48-Bh.II.103.14: [aparaH Aha] qaprakaraRe anyezu api dfSyate.
A.3.2.53-Bh.II.104.14: apraRikartfke iti vaktavyam. iha mA BUt.
A.3.2.110-Bh.II.118.11-14: atra api na vA apavAdasya nimittABAvAt anadyatane hi tayoH viDAnam iti eva. kaTam punaH sataH nAma avivakzA syAt. sataH api avivakzA Bavati. tat yaTA. alomikA eqakA. anudarA kanyA. asataH ca vivakzA Bavati. tat yaTA. samudraH kuRqikA. vinDyaH varDitakam iti.
A.3.2.171-Bh.II.135.11-12: [aparaH Aha] sahivahicalipatiByaH yaNanteByaH kikinO vaktavyO. etAni eva udAharaRAni.
A.3.2.178-Bh.II.236.17-18: dfRAteH hrasvaH ca dve ca kvip ca iti vaktavyam. dadft. juhUH juhoteH hvayateH vA. dadft dfRAteH dIryateH vA. jUH jvarateH jIryateH vA.
A.3.3.10-Bh.II.140.10-11, 140.23-141.1: kimarTam kriyAyAm upapade kriyArTAyAm Rvul viDIyate na aviSezeRa vihitaH Rvul saH kriyAyAm upapade kriyArTAyAm anyatra ca Bavizyati.... idam tarhi prayojanam. ayam kriyAyAm upapde kriyArTAyAm tumun viDIyate. saH viSezavihitaH sAmAnyavihitam Rvulam bADeta. etat api na asti prayojanam. BAve tumun viDIyate kartari Rvul. tatra kaH prasaMgaH yat BAve vihitaH tumun kartari vihitam Rvulam bADeta.
A.3.3.101-Bh.II.153.5-7: atyalpam idam ucyate icCA iti. icCAparicaryAparisaryAmfgayAwAwyAnAm nipAtanam kartavyam. jAgarteH akAraH vA. jAgarya jAgarA.
A.3.3.125-Bh.II.156.9-10: qaH vaktavyaH. AKaH. qaraH vaktavyaH. AKaraH. ikaH vaktavyaH. AKanikaH. ikavakaH vaktavyaH. AKanikavakaH.
A.3.3.130-Bh.II.157.12: mfzeH ca iti vaktavyam. durmarzaRaH.
A.4.1.15-Bh.II.209.8-11: atyalpam idam ucyate. KyunaH iti. naYsnaYIkaKyu~staruRatalunAnAm upasaMKyAnam. naYsnaYIkaKyu~staruRatalunAnAm upasaMKyAnam kartavyam. naY snaY; strERI pO~snI. Ikak; SAktIkI yAzwIkI. Kyun; AQyaNkaraRI suBagaNkaraRI. taruRa taluna; taruRI talunI.
A.4.1.20-Bh.II.211.4: vayasi acarame iti vaktavyam iha api yaTA syAt. vaDUwI ciraRwI iti.
A.4.1.22-Bh.II.211.16-19: imO dvO pratizeDO ucyete. tatra ekaH SakyaH avaktum. kaTam. evam vakzyAmi. parimARAntAt tadDitaluki NIp Bavati iti. tat niyamArTam Bavizyati. parimARAntAt eva tadDitaluki NIp Bavati na anyataH iti. tataH bistAcitakambalyeByaH na iti. tadDitaluki iti eva.
A.4.1.27-Bh.II.213.5-6: vayovAcinaH hAyanaSabdasya grahaRam. na ca ezaH vayovAcI. aTa Ratvam kasmAt na Bavati. Ratvam api vayovAcinaH eva.
A.4.1.31-Bh.II.213.12-13: ajasAdizu iti vaktavyam. iha api yaTA syAt. rAtrim rAtrim smarizyantaH. rAtrim rAtrim ajAnataH. sarvAm rAtrim saha uzitvA. vfttyAm ekAntarAtrim.
A.4.1.48-Bh.II.217.12: gopAlikAdInAm pratizeDaH vaktavyaH; gopAlikA paSupAlikA.
A.4.1.48-Bh.II.220.10-11: sUryAt devatAyAm cAp vaktavyaH. sUryasya strI sUryA. devatAyAm iti kimarTam. sUrI.
A.4.1.70-Bh.II.227.21: sahitasahhAByAm ca iti vaktavyam. sahitorUH sahorUH.
A.4.1.71-Bh.II.227.23-24: atyalpam idam ucyate kadrukamaRqavlvoH iti. kadrukamaRqaluguggulumaDujatupatayAlURAm iti vaktavyam. kadrUH, kamaRqalUH, guggulUH, maDUH, jatUH, patayAlUH.
A.4.1.88-Bh.II.239.8: ajAdigrahaRam ca kartavyam. iha mA BUt paYcagarBarUpyam paYcagarBamayam.
A.4.1.97-Bh.II.253.2-5: atyalpam idam ucyate. suDAtfvyAsavaruqanizAdacaRqAlabimbAnAm iti vaktavyam; sODAtakiH, vEyAsikaH SukaH, vAruqakiH, nEzAdakiH, cARqAlakiH, bEmbakiH.
A.4.1.98-Bh.II.253.8-10, 253.14-15, 254.1-3: kimarTaH cakAraH. svarArTaH. citaH antaH undAttaH Bavati iti antodAttatvam yaTA syAt. aTa YakAraH kimarTaH. YakAraH vfdDyarTaH. YRiti iti vfdDiH yaTA syAt....cakAre ca idAnIm viSezaRArTe kriyamARe avaSyam vfdDyarTaH anyaH anubanDaH kartavyaH. saH ca YakAraH eva kartavyaH sUtraBedaH mA BUt iti...kim punaH atra svarArTena cakAreRa anubanDena yAvatA cPaYantAt YyaH viDIyate. tatra Yniti iti AdyudAttatvena Bavitavyam. na etat asti. bahuzu lope kfte antodAttatvam yaTA syAt. kOYcAyanAH iti.
A.4.1.98-Bh.II.254.4-8: iha kecit dvyekayoH PyaYam vidaDati bahuzu ca Pakam kecit cPaYantAt Yyam. kim atra nyAyyam. Yyavacanam eva nyAyyam. dvyekayoH hi PyaYi sati bahuzu ca Paki krOYjAyanAnAm apatyam mARavakaH kOYjAyanyaH kOYjAyanyO kena yaSabdaH SrUyeta. dvyekayoH iti ucyamAnaH na prApnoti. iha kOYjAyanasya apatyam bahavaH mARavakAH kOYjAyanAH kena ya SabdaH na SrUyeta. dvyekayoH iti ucyamAnaH prApnoti.
A.4.1.130-Bh.II.259.3-6: Aragvacanam anarTakam. kim kAraRam. rakA sidDatvAt. goDA AkArAntA rak ca pratyayaH. evam tarhi sidDe sati yat Arakam SAsti tat jYApayati AcAryaH anyeByaH api ayam Bavati iti. kim etasya jYApane prayojanam. mORqAraH jARqAraH pARqAraH iti etat sidDam Bavati iti.
A.4.1.168-Bh.II.269.13: pARqoH qyaR vaktavyaH. pARqyaH.
A.4.2.7-Bh.II.273.9-13: [aparaH Aha] sarvatra agnikaliByAm Qak. sarvatra agnikaliByAm Qak vaktavyaH. agninA dfzwam sAma Agneyam. agnO Bavam Agneyam. agneH Agatam Agneyam. agneH svam Agneyam. agniH devatA asya Agneyam. kalinA dfzwam sAma kAleyam. kaleH Agatam kAleyam. kalO Bavam kAleyam. kaleH svam kAleyam. kaliH devatA asya kAleyaH caruH.
A.4.2.39-Bh.II.268.20: vfdDAt ca iti vaktavyam. vfdDAnAm samUhaH vArDakam.
A.4.2.40-Bh.II.279.9: gaRikAyaH ca iti vaktavyam.
A.4.2.43-Bh.II.279.19: gajasahAyAByAm ca iti vaktavyam.
A.4.2.45-Bh.II.281.4-5: evam ca kftvA ApiSaleH AcAryasya viDiH upapannaH Bavati. DenuH anaYi kam utpAdayati. DenUnAm samUhaH DEnukam. anaYi iti kim. aDenUnAm samUhaH ADenavam.
A.4.2.60-Bh.II.284.1-4: vidyAlakzaRakalpasUtrAntAt akalpAdeH ikak smftaH. vidyA. vAyasavidyakaH. vidyA lakzaRa golakzaRikaH ASvalakzaRikaH. lakzaRa. kalpa. pArASarakalpikaH pArakalpikaH. kalp. sUtra. vArttikasUtrikaH sANgrahasUtrikaH. akalpAdeH iti kimarTam. kAlpasUtraH.
A.4.2.60-Bh.II.284.5-8: vidyA ca anaNgakzatraDarmatripUrvA. vidyA ca anaNgakzatraDarmatripUrvA iti vaktavyam. ANgavidyaH kzAtravidyaH DArmavidyaH trEvidyaH.
A.4.2.60-Bh.II.284.8-10: AKyAnAKyAyiketihAsapurAReByaH ca Wak vaktavyaH. yAvakrItikaH prEyaNgavikaH yAyAtikaH. AKyAna. AKyAyikA. vAsavadattikaH sOmanottarikaH. EtihAsikaH pOrARikaH.
A.4.2.65-Bh.II.285.2: saMKyAprakfteH iti vaktavyam. iha mA BUt. mAhAvArttikaH kAlapakaH.
A.4.2.95-Bh.II.291.15: grAmAt ca iti vaktavyam. grAmeyakaH. tat tarhi vaktavyam. na vaktavyam. kattryAdiByaH QakaY iti atra grAmAt iti anuvartizyate.
A.4.2.99-Bh.II.292.2: bAhlyurdipardiByaH ca iti vaktavyam. bAhlAyanI OrdAyanI pArdAyanI.
A.4.2.104-Bh.II.293.1: tyap neH Druve. tyap neH Druve vaktavyaH. nityaH.
A.4.2.104-Bh.II.293.2: nisaH gate. tyap vaktavyaH iti. nizwyaH.
A.4.2.104-Bh.II.293.3: araRyAt RaH. araRyAt RaH vaktavyaH. AraRyAH sumanasaH.
A.4.2.104-Bh.II.293.4: dUrAt etyaH. dUrAt etyaH vaktavyaH. dUretyaH.
A.4.2.104-Bh.II.293.5: uttarAt AhaY. uttarAt AhaY vaktavyaH. OttarAhaH.
A.4.2.129-Bh.II.299.16-18: paTyaDyAyanyAyavihAramanuzyahastizu iti vaktavyam; AraRyakaH panTAH AraRyakaH aDyAyaH AraRyakaH nyAyaH AraRyakaH vihAraH AraRyakaH manuzyaH AraRyakaH hastI.
A.4.2.129-Bh.II.299.19: vA gomayezu iti vaktavyam. AraRyakAH gomayAH AraRyAH gomayAH.
A.4.3.23-Bh.II.304.16: ciraparutparAriByaH tnaH vaktavyaH. ciratnam paruttnam parAritnam.
A.4.3.23-Bh.II.304.18-19: agrAdipaScAt qimuc smftaH. agrimam Adimam paScimam. antAt ca iti vaktavyam. antimam.
A.4.3.155-Bh.8-9, 15-18: yadi luk ucyate kaTam gOmayam Basma drOvayam mAnam kApitTaH rasaH iti. anyatra gomayAt druvayAt PalAt ca luk vaktavyaH...iha tarhi kApotaH rasaH iti prARiSabdaH na upapadyate. na ezaH dozaH. idam tAvat ayam prazwavyaH. aTa yaH asO AdyaH kapotaH salomakaH sapakzaH na ca samprati praRiti kaTam tatra prARiSabdaH vartate iti. aTa matam etat prakftyanvayAH vikArAH Bavanti iti iha api na dozaH Bavati.
A.4.4.17-Bh.II.329.17: vIvaDAt ca iti vaktavyam. vEvaDikaH.
A.4.4.20-Bh.II.330.8-12: tatra yaTADikAram tadvizayatA prApnoti. nirvftte it vartate. tena nirvftte eva tryantam mabvizayam syAt. ye anye upacArAH tatra na syAt. kftrimam mahat suvihitam iti. evam tarhi BAve iti prakftya imap vaktavyaH kuwwimA BUmiH sekimaH asiH iti evamarTam. tataH vaktavyam treH. treH map Bavati. tataH nityam. nityam tryantAt imap iti. kimarTam idam. nityam tryantam imabvizaye eva yaTA syAt. kevalasya prayogaH mA BUt iti.
A.4.4.30-Bh.II.331.4-8: ayuktaH ayam nirdeSaH. yat asO alpam dattvA bahu gfhRAti tat garhyam. kaTam tarhi nirdeSaH kartavyaH. prayacCati garhAya (vArttika.1) iti. saH tarhi taTA nirdeSaH kartavyaH. na kartavyaH. tAdarTyAt tAcCabdyam Bavizyati. garhyArTam garhyam.
A.4.4.55-Bh.II.332.4-6: kim yasya mfdaNgaH Silpam saH mArdaNgikaH. kim ca ataH. kumBakAre prApnoti. evam tarhi uttarapadalopaH drazwavyaH. Silpam iva Silpam. mfdaNgvAdanam Silpam asya mArdaNgikaH. pEWarikaH.
A.5.1.7-Bh.II.339.7-18: vfzaSabdaH ayam akArAntaH gfhyate. vfzanSabdaH api nakArAntaH asti. tasya upasaNKyAnam kartavyam vfzaSabdaH ca AdeSaH vaktavyaH vfzRe hitam iti vigfhya vfzyam iti eva yaTA syAt. taTA brahmanSabdaH nakArAntaH gfhyate. brAhmaRaSabdaH ca akArAntaH asti. tasya upasaNKyAnam kartavyam brahmanSabdaH ca AdeSaH vaktavyaH brAhmaReByaH hitam iti vigfhya brahmaRyam iti eva yaTA syAt. tat tarhi vaktavyam. na vaktavyam. samAnArTO etO vfzaSabdaH vfzanSabdaH ca brahmanSabdaH brAhmaRaSabdaH ca. AtaH ca samAnArTO. evam hi Aha. kutaH nu carasi brahman. kutaH nu carasi brAhmaRa iti. tatra dvayoH SabdayoH samAnArTayoH ekena vigrahaH aparasmAt utpattiH Bavizyati aviravikanyAyena. tat yaTA. aveH mA~sam iti vigfhya avikaSabdAt utpattiH Bavati Avikam iti. evam iha api vfzAya hitam iti vigfhya vfzyam iti Bavizyati. vfzRe hitam iti vigfhya vAkyam eva. taTA brahmaRe hitam iti vigfhya brahmaRyam iti Bavizyati. brAhmaReByaH hitam iti vigfhya vAkyam eva Bavizyati. trESabdyam ca iha sADyam. tat ca evam sati sidDam Bavati.
A.5.1.10-Bh.II.341.12-13: atyalpam idam ucyate. puruzAt vaDe iti. puruzAt vaDavikArasamUhatenakftezu iti vaktavyam; pOruzeyaH vaDaH, pOruzeyaH vikAraH, pOruzeyaH samUhaH, tena kftam pOruzeyam.
A.5.1.24-Bh.II.347.13-14: aTa vA yogaviBAgaH karizyate. viMSatitriMSaByAm kan Bavati iti. tataH qvun asaMjYAyAm iti.
A.5.1.28-Bh.II.348.1-12: dvigoH nimittam yaH tadDitaH tasya luk Bavati iti vaktavyam. iha mA BUt. dvAByAm SUrpAByAm krItam dviSUrpam. triSUrpam. dviSUrpeRa krItam dvESOrpikam. trESOrpikam. arTaviSezAsampratyaye atannimittAt api. arTaviSezasya asampratyaye atannimittAt api vaktavyam. kim prayojanam. dvayoH SUrpayoH samAhAraH dviSUrpI. dviSUrpyA krItam iti vigfhya dviSUrpam iti eva yaTA syAt. aTa kriyamARe api tannimittagrahaRe kaTam idam vijYAyate. tasya nimittam tannimittam tannimittAt iti Ahosvit saH nimittam asya saH ayam tannimittaH tannimittAt iti. kim ca ataH. yadi vijYAyate tasya nimittam tannimittam tannimittAt iti kriyamARe api tannimittagrahaRe atra prApnoti. dvAByAm SUrpAByAm krItam dviSUrpam. triSUrpam. dviSUrpeRa krItam dvESOrpikam. trESOrpikam. aTa vijYAyate saH nimittam asya saH ayam tannimittaH tannimittAt iti na dozaH Bavati. yaTa na dozaH taTA astu. saH nimittam asya saH ayam tannimittaH tannimittAt iti vijYAyate. kutaH etat. yat ayam Aha arTaviSezAsampratyaye atannimittAt api iti.
A.5.1.96-Bh.II.361.20-22: evam tarhi yogaviBAgottarakAlam idam paWitavyam. tasya dakziRA yajYAKyeByaH. tatra ca dIyate. tataH kAryam Bavavat kAlAt iti.
A.5.1.97-Bh.II.362.3-5, 7-9: aRprakaraRe agnipadAdiByaH upasaMKyAnam kartavyam. trIRi imAni aRgrahaRAni. vyuzwAdiByaH aR. samayaH tat asya prAptam. ftoH aR. prayojanam. viSAKAzAQAt aR manTadaRqayoH iti...samayaH tat asya prAptam. ftoH aR. agnipadAdiByaH ca iti vaktavyam. upavastA prAptaH asya Opavastram. prASitA prAptaH asya prASitram.
A.5.1.97-Bh.II.362.3-5, 9-11: aRprakaraRe agnipadAdiByaH upasaMKyAnam kartavyam. trIRi imAni aRgrahaRAni. vyuzwAdiByaH aR. samayaH tat asya prAptam. ftoH aR. prayojanam. viSAKAzAQAt aR manTadaRqayoH iti...prayojanam. viSAKAzAQAt aR manTadaRqayoH. agnipadAdiByaH ca iti vaktavyam. cUqA prayojanam asya cOqam. SradDA prayojanam asya SrAdDam.
A.5.2.29-Bh.II.373.3-4: SAkawaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH eva. SAkinaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH eva.
A.5.2.29-Bh.II.376.14-19: kawac ca vaktavyaH. avikawaH uzwrakawaH.
A.5.2.29-Bh.II.376.15-16: pawac ca vaktavyaH. avipawaH uzwrapawaH.
A.5.2.29-Bh.II.376.16: goyugaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH. uzwragoyugam. Karagoyugam.
A.5.2.29-Bh.II.376.16-17: tElaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH. iNgudatElam. sarzapatElam.
A.5.2.29-Bh.II.376.17-19: SAkawaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH. ikzuSAkawam. mUlaSAkawam. SAkinaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH. ikzuSAkinam mUlaSAkinam.
A.5.2.29-Bh.II.376.21-377.4: kawac vaktavyaH iti. yaTA nAnAdravyARAm saMGAtaH kawaH evam avayaH saMhatAH avikawaH.
A.5.2.29-Bh.II.376.22-23: pawat ca vaktayaH iti. yaTA pawaH prastIrRaH evam avayaH prastIrRAH avipawaH.
A.5.2.29-Bh.II.376.23-377.1: goyugaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH iti. goH yugam goyugam. yaTA goH tadvat uzwrasya. uzwragoyugam.
A.5.2.29-Bh.II.377.1-3: tElaSabdaH ca pratyayaH vaktavyaH iti. prakftyantaram tElaSabdaH vikAre vartate. evam ca kftvA tilatElam iti api sidDam Bavati.
A.5.2.33-Bh.II.377.11: cul ca vaktavyaH. cullaH.
A.5.2.37-Bh.II.378.10-11: viMSateH ca iti vaktavyam. viMSinaH aNgirasaH.
A.5.2.96-Bh.II.395.2-3: iha kasmAt na Bavati; cikIrzA asya asti, jihIrzA asya asti iti. prARyaNgAt iti vaktavyam.
A.5.2.107-Bh.II.397.10: nagAt ca iti vaktavyam. nagaram.
A.5.2.109-Bh.II.397.19-20: [aparaH Aha] vAprakaraRe anyeByaH api dfSyate iti vaktavyam. bimbAvam. kurarAvam izwakAvam.
A.5.2.122-Bh.II.399.10: marmaRaH ca iti vaktavyam. mamAvI.
A.5.2.125-Bh.II.400.10: kutsite iti vaktavyam. yaH hi samyak bahu BAzate vAgmI iti eva saH Bavati.
A.5.2.129-Bh.II.400.16: piSAcAt ca iti vaktavyam. piSAcakI vESravaRaH.
A.5.3.14-Bh.II.405.14-22: iha kasmAt na Bavati. saH. tO. te. BavadAdiBiH yoge iti vaktavyam. ke punaH BavadAdayaH. BavAn. dIrGAyuH. devAnAmpriyaH. AyuzmAn iti. saH BavAn. tatra BavAn. tataH BavAn. tam Bavantam. tatra Bavantam. tataH Bavantam. tena BavatA. tatra BavatA tataH BavatA. tasmE Bavate. tatra Bavate. tataH Bavate. tasmAt BavataH. tatra BavataH. tataH BavataH. tasmin Bavati. tatra Bavati. tataH Bavati. saH dIrGAyuH. tatra dIrGAyuH. tataH dIrGAyuH. tam dIrGAyuzam. tatra dIrGAyuzam. tataH dIrGAyuzam. saH devAnAmpriyaH. tatra devAnAmpriyaH. tataH devAnAmpriyaH. tam devAnAmpriyam. tatra devAnAmpriyam. tataH devAnAmpriyam. saH AyuzmAn. tatra AyuzmAn. tataH AyuzmAn. tam Ayuzmantam. tatra Ayuzmantam. tataH Ayuzmantam.
A.5.3.28-Bh.II.40817-19: aTa matam etat diSi dfzwaH digdfzwaH digdfzwaH SabdaH dikSabdaH diSam yaH na vyaBicarati iti ramaRIyAdizu atiprasaNgaH na Bavati. pu~vadBAvaH tu prApnoti. evam tarhi sarvanAmnaH vfttimAtre pu~vadBAvaH vaktavyaH dakziRottarapUrvARAm iti evamarTam.
A.5.3.71-A.5.3.72-Bh.II.422.16-21: kim ayam subantasya prAk weH Bavati Ahosvit NyApprAtipadikasya. kutaH sandehaH. uBayam prakftam. anyatarat Sakyam viSezayitum. kim ca ataH. yadi subantasya yuzmakABiH asmakABiH yuzmakAsu asmakAsu yuvakayoH AvakayoH iti na siDyati. aTa prAtipadikasya tvayakA mayakA tvayaki mayaki iti atra api prApnoti. astu subantasya. kaTam yuzmakABiH asmakABiH yuzmakAsu asmakAsu yuvakayoH AvakayoH iti. anokArasakAraBakArAdO iti vaktavyam.
A.5.4.30-Bh.II.434.11-22: kim uktam. svArTavijYAnAt sidDam iti. apasyaH vasAnAH. apaH vasAnAH. sve okye. sve oke. kavyaH asi havyasUdana. kaviH asi. rOdreRa anIkena kavyatAyE. kavitayE. AmuzyAyaRasya. amuzyaputrasya. kzemyasya ISe. kzemasya ISe. kzemyam aDyavasyati. kzemam aDyavasyati. AyuH varcasyam. varcaH eva varcasyam. nizkevalyam. nizkevalam. ukTyam. ukTam. janyam tABiH sajanyam tABiH. janam tABiH sajanaM tABiH. stomEH janayAmi navyam. navam. pra naH navyeBiH. navEH. brahma pUrvyam. pATaH pUrvyam. tanuzu pUrvyam. pUrvam. pUrvyAhaH. pUrvAhaH. pUrvyAH viSaH. pUrvAH viSaH. pUrvyAsaH. pUrvAsaH. saH pra pUrvyaH. saH pra pUrvaH. agnim vE pUrvyam. pUrvam. tam juzasva yavizWya. yavizWa. hotravAham yavizWyam. yavizWam. tvam ha yat yavizWya. yavizWa. samAvat vasati samAvat gfhRAti. samam vasati samam gfhRAti. samAvat devayajYe hastO. samam. samAvat vIryAvahAni. samAni. samAvat vIryARi karoti. samAni. u Ivate u lokam. yaH Ivate brahmaRe. yaH iyate.
A.5.4.67-Bh.II.436.14: BadrAt ca iti vaktavyam. BadrA karoti.
A.5.4.78-Bh.II.441.2: palyarAjaByAm ca iti vaktavyam. palyavarcasam. rAjavarcasam.
A.5.4.118-Bh.II.443.5: KaraKurAByAm ca nas vaktavyaH. KaraRAH. KuraRAH. SitinAH arcanAH ahinAH iti nEgamAH. SitinAH arcanAH ahinAH.
A.5.4.119-Bh.II.443.5: veH graH vaktavyaH. vigraH.
A.5.4.154-Bh.II.444.2-11: kim punaH idam SezagrahaRam kabapekzam yasmAt bahuvrIheH kap iti Ahosvit samAsAntApekzam yasmAt bahuvrIheH samAsAntaH na vihitaH iti. kim ca ataH. yadi vijYAyate kabapekzam anfcaH bahvfcaH iti atra api prApnoti. aTa samAsAntApekzam anfkkam bahvfkkam sUktam iti na siDyati. astu kabapekzam. kaTam anfcaH bahvfcaH iti. viSeze etat vaktavyam. anfcaH mARave bahvfcaH caraRaSAKAyAm iti. idam tarhi UDasaH anaNi strIgrahaRam coditam. tasmin kriyamARe api prApnoti. evam tarhi na eva kabapekzam SezagrahaRam na api samAsAntApekzam. kim tarhi anantaraH yaH bahuvrIhyaDikAraH saH apekzyate. anantare bahuvrIhyaDikAre yasmAt bahuvrIheH samAsAntaH na vihitaH iti. kaTam anfcaH bahvfcaH iti. vaktavyam eva anfcaH mARave bahvfcaH caraRaSAKAyAm iti.
A.6.1.3-Bh.III.8.13-14: IrzyateH tftIyasya dve BavataH iti vaktavyam. kecit tAvat AhuH ekAcaH iti. Irzyizizati. [aparaH Aha]vyaYjanasya iti; Irzyiyizati.
A.6.1.3-Bh.III.8.21: [aparaH Aha] yaTezwam vA. yaTezwam vA nAmaDAtUnAm iti. puputrIyizati. putitrIyizati. putrIyiyizati.
A.6.1.12-Bh.III.17.3: kAdizu iti vaktavyam iha api yaTA syAt. baBruH. yayuH iti.
A.6.1.27-Bh.III.28.1-2: kzIrahavizoH iti vaktavyam. Sftam kzIram. Sftam haviH. kva mA BUt. SrARA yavAgUH, SrapitA yavAgUH iti.
A.6.1.63-Bh.III.103.17-23: san ca nit kartavyaH iti. avaSyam sanaH viSezaRArTaH nakAraH kartavyaH. kva viSezaRArTena arTaH. sanyaNoH iti. saMyaNoH iti iyati ucyamAne haMsaH, vatsaH, atra api prApnoti. arTavadgrahaRe na anarTakasya iti evam na Bavizyati. iha api tarhi na prApnoti. jugupsate, mImAMsate iti. arTavAn ezaH. na vE kaH cit arTaH AdiSyate. yadi api kaH cit arTaH na AdiSyate anirdizwArTAH svArTe Bavanti iti antataH svArTe Bavizyati. kaH ca asya svArTaH. prakftyarTaH.
A.6.1.63-Bh.III.41.22-23: mAMspftsnUnAm upasaNKyAnam kartavyam. mAMs. yat nIkzaRam mAMspacanyAH. mAMsapacanyAH iti prApte.
A.6.1.63-Bh.III.42.4: avarRanagarayoH iti vaktavyam.
A.6.1.115-Bh.III.86.18-20: punaH eNgrahaRam kartavyam. tat tarhi kartavyam. na kartavyam. prakftam anuvartate. nanu ca uktam eNprakaraRAt sidDam cet uttvapratizeDaH iti. na ezaH dozaH. padAntABisambadDam eNgrahaRam anuvartate na ca eNaH padAntAt paraH ruH asti.
A.6.1.144-Bh.III.95.7: manasi ca iti vaktavyam. samanAH, BoktumanAH.
A.6.1.147-Bh.III.96.16-17: avihitalakzaRaH suw pAraskarapraBftizu drazwavyaH. pAraskaraH deSaH. kAraskaraH vfkzaH. raTaspA nadI. kizkinDA guhA. kizkuH.
A.6.1.147-Bh.III.96.17-18: tadbfhatoH karapatyoH coradevatayoH suw talopaH ca. taskaraH, bfhaspatiH.
A.6.1.147-Bh.III.96.18-19: prAyasya citticittayoH suw askAraH vA.
A.6.1.157-Bh.III.96.17-18: tadbfhatoH karapatyoH coradevatayoH suw talopaH ca.
A.6.3.21-Bh.III.146.23: AmuzyakulikA iti ca vaktavyam. AmuzyakulikA.
A.6.3.26-Bh.IIII.148.22-149.2: brahmaprajApatyAdInAm ca pratizeDaH vaktavyaH (vArttika.2). brahmaprajApatI, SivavESravaRO, skandviSAKO. tat tarhi pratizeDaH vaktavyaH. na vaktavyaH. dvandve iti vartamAne punaH dvandragrahaRasya etat prayojanam lokavedayoH yaH dvandvaH tatra yaTA syAt. kaH ca lokavedayoH dvandvaH. vede ye sahanirvApanirdizwAH na ca ete sahanirvApanirdizwAH.
A.6.3.34-Bh.III.150.3-8: BAzitapuMskAt iti kaTam idam vijYAyate. samAnAyAm AkftO yat BAzitapuMskam Ahosvit kva cit BAzitapuMskam iti. kim ca ataH. yadi vijYAyate samAnAyAm AkftO yat BAzitapuMskam iti garBiBAryaH, prajAtaBAryaH, prasUtaBAraH iti atra na prApnoti. aTa vijYAyate kva cit BAzitapuMskam iti droRIBAryaH, kuwIBAryaH, pAtrIBAryaH atra api prApnoti. astu samAnAyAm AkftO yat BAzitapuMskam iti. kaTam garBiBAryaH, prajAtaBAryaH, prasUtaBAraH iti. kartavyaH atra yatnaH.
A.6.3.35-Bh.III.155.16-18: kaTam agnAyI devatA asya sTAlIpAkasya, AgneyaH sTAlIpAkaH iti. astu tarhi anapatye iti. kaTam gArgaH jAlmaH. gArgAgneyO na sa~vadete. kartavyaH atra yatnaH.
A.6.3.47-Bh.III.161.17-18: prAk SatAt iti vaktavyam iha mA BUt. dviSatam, dvisahasram, aztaSatam, azwasahasram.
A.6.3.56-Bh.III.163.9: nizke ca upasaMKyAnam kartavyam.
A.6.3.61-Bh.III.164.18: aBrUkaMsAdInAm iti vaktavyam.
A.6.3.61-Bh.III.164.19: [aparaH Aha] akAraH BrUkaMsAdInAm iti vaktavyam. BrakuMsaH, BrakuwiH.
A.6.3.76-Bh.III.169.22-24: ...evam tarhi anuw karizyate. anuw ca aSakyaH kartum. viBAzayA AnunAsikyam. tena idam eva rUpam syAt ekAnnaviMSatiH. idam na syAt. ekAnnaviMSatiH iti.
A.6.3.83-Bh.III.171.14: prakftyA ASizi agavAdizu iti vaktavyam. iha mA BUt. sagave savatsAya sahalAya iti.
A.6.3.97-Bh.III.173.4-5: [aparaH Aha] Ittvam anavarRAt iti vaktavyam. samIpam, antarIpam. iha mA BUt. prApam, parApam.
A.6.3.121-Bh.III.173.13: apIlvAdInAm iti vaktavyam. iha mA BUt. rucivaham, cAruvaham.
A.6.4.40-Bh.III.193.10-11: gamAdInAm iti vaktavyam. iha api yaTA syAt. parItat sahakaRWikA. saMyat, sanut iti.
A.6.4.40-Bh.III.193.12: UN ca gamAdInAm iti vaktavyam. agregUH, BrUH.
A.6.4.40-Bh.III.196.10-11: gamAdInAm iti vaktavyam. iha api yaTA syAt. parItat sahakaRWikA. saMyat, sanut iti.
A.6.4.84-Bh.III.210.19-20: atyalpam idam ucyate. varzAdfnkArapunaHpUrvasya BuvaH iti vaktavyam; varzABvO, varzABvaH, dfnBvO, dfnBvaH, kAraBvO, kAraBvaH, punarBvO, punarBvaH.
A.6.4.96-Bh.III.213.6-9: advipraBftyupasargasya iti vaktavyam iha api yaTA syAt; samupABicCAdaH iti. tat tarhi vaktavyam. na vaktavyam. yatra tripraBftayaH santi dvO api tatra staH. tatra advyupasargasya iti eva sidDam. na vE ezaH loke sampratyayaH. na hi dviputraH AnIyatAm iti ukte triputraH AnIyate. tasmAt advipraBftyupasargasya iti vaktavyam.
A.6.4.161-Bh.III.231.2, 10-23: kaTam idam vijYAyate; halAdeH aNgasya iti Ahosvit halAdeH fkArasya iti...yaTA icCasi taTA astu. astu tAvat halAdeH aNgasya iti. kaTam apraTIyAn. tadDitAntena samAsaH Bavizyati. na praTIyAn apraTIyAn iti. Bavet sidDam yadA tadDitAntena samAsaH. yadA tu Kalu samAsAt tadDitotpattiH tadA na siDyati. na eva samAsAt tadDitotpattyA Bavitavyam. kim kAraRam. bahuvrIhiRA uktatvAt matvarTasya. Bavet yadA bahuvrIhiH tadA na syAt. yadA tu Kalu tatpuruzaH tadA prApnoti. na pfTuH apfTuH. ayam api apfTuH. ayam api apfTuH. ayam anayoH apraTIyAn iti. na samAsAt ajAdiByAm Bavitavyam. kim kAraRam. guRavacanAt iti ucyate na ca samAsaH guRavacanaH iti. yadA tarhi samAsAt vinmatupO vinmatubantAt ajAdI tadA prApnutaH. avidyamAnAH pfTavaH apfTavaH. apfTavaH asya santi apfTumAn. ayam apfTumAn. ayam apfTumAn. ayam anayoH apraTIyAn iti. na ezaH dozaH. apfTavaH eva na santi kutaH yasya apfTavaH iti. iha kasmAt na Bavati; mAtayati, BrAtayati. lopaH atra bADakaH Bavizyati. idam iha sampraDAryam. wilopaH kriyatAm raBAvaH iti kim atra kartavyam. paratvAt raBAvaH. yadi punaH avaSizwasya raBAvaH ucyeta. na evam Sakyam. iha api prasajyeta; kftam Acazwe, kftayati iti. evam tarhi parigaRanam kartavyam. pfTumfdukfSaBfSadfQaparivfQAnAm iti vaktavyam.
A.7.1.51-Bh.III.258.18-19: [aparaH Aha] sarvaprAtipadikeByaH lAlasAyAm iti vaktavyam daDyasyati maDvasyati iti evamarTam.
A.7.1.51-Bh.III.258.20: [aparaH Aha] suk vaktavyaH; daDisyati madusyati iti evamarTam.
A.7.2.10-Bh.III.285.21-286.2: aTa ke punaH anudAttAH. AdantAH, adaridrAH. ivarRAntAH ca aSviSriqISIdIDIvevINaH. uvarRAntAH yuruRukzukzRusnUrRuvarjam. fdantAH ca ajAgfvfNvfYaH. SakiH kavargAntAnAm. pacivacisicimuciricivicipracCiyajiBajisfjityajiBujiBrasjiBaYjirujiyujiRijivijisiYjisvaYjayaH cavargAntAnAm. sadiSadihadicCiditudisvidiBidiskandikzudiKidyativindividyatirADiyuDibuDiSuDikruDiruDisADivyaDibanDisiDyatihanimanyatayaH tavargAntAnAm. tapitipivapiSapicupilupilipisvapyApikzipisfpitfpidfpiyaBiraBilaBiyamiraminamigamayaH pavargAntAnAm. ruSiriSidiSiviSiliSispfSidfSikruSimfSidaMSitvizikfziSlizivizipizituziduzidviziGasivasidahidihivahiduhinahiruhilihimihayaH ca uzmAntAnAm. vasiH prasAraRI.
A.7.2.29-Bh.III.290.16-17: hfzeH lomakeSakartfkasya iti vaktavyam. hfzwAni lomAni, hfzitAni lomAni, hfzwam lomaBiH, hfzitam lomaBiH, hfzwAH keSAH, hfzitAH keSAH, hfzwam keSEH, hfzitam keSEH.
A.7.2.29-Bh.III.290.18-19: vismitapratIGAtayoH iti vaktavyam. hfzwaH devadattaH, hfzitaH devadattaH, hfzwAH dantAH, hfzitAH dantAH.
A.7.2.30-Bh.III.290.21: apacitaH iti kim nipAtyate. cAyaH ciBAvaH nipAtyate. apacitaH.
A.7.2.30-Bh.III.290.22: ktini nityam iti vaktavyam. apacitiH.
A.7.2.64-Bh.III.299.21-22: vfgrahaRam kimarTam na kfsfBfvfstudruSrusruvaH liwi iti eva sidDam. evam tarhi niyamArTaH ayam AramBaH. nigamaH eva yaTA syAt. kva mA BUt. vavariTa.
A.7.2.68-Bh.III.301.13: dfSeH ca iti vaktavyam. dadfSvAn, dadfSivAn.
A.7.2.77-A.7.2.78-Bh.III.302.13-15: kimarTaH yogaviBAgaH na iSIqajanAm sDve iti eva ucyeta. ISaH Dve mA BUt iti. izyate eva; ISiDve iti. IqajanoH tarhi se mA BUt iti. izyate eva. Iqize, janize iti. ISaH tarhi sve mA BUt iti. izyate eva. ISizva iti.
A.7.3.33-Bh.III.322.18-20: kfdgrahaRam kimarTam. iha mA BUt. dadO, daDO. na etat asti prayojanam. aciRRaloH iti vartate. yadi aciRRaloH iti vartate adAyi, aDAyi iti atra na prApnoti. vacanAt ciRi Bavizyati. aciRRaloH iti vartate.
A.7.3.34-Bh.III.323.5-7: atyalpam idam ucyate. anAcameH iti. avamikamicamInAm iti vaktavyam; vAmaH, kAmaH, AcAmaH.
A.7.3.51-Bh.III. 329.8-9: aTa iha kaTam Bavitavyam. dorByAm tarati. dOzkaH iti Bavitavyam. kaTam. yadi varREkadeSAH varRagrahaRena gfhyante.
A.7.3.107-Bh.III.340.7: qalakavatInAm pratizeDaH.
A.7.3.107-Bh.III.340.15-16: mAtFRAm mAtac putrArTam arhate.
A.7.4.3-Bh.III.346.18-20: kARyAdInAm ca iti vaktavyam. ke punaH kARyAdayaH. kARirARiSrARiBARiheWilopayaH. acakARat, acIkaRat, ararARat, arIraRat, aSaSrARat, aSISraRat, abaBARat, abIBaRat, ajiheWat, ajIhiWat, alulopat, alUlupat.
A.8.1.12-Bh.III.369.21-23: na ca avaSyam dve eva. yAvadBiH SabdEH saH arTaH gamyate tAvantaH prayokavyAH. ahiH ahiH ahiH buDyasva buDyasva buDyasva iti.
A.8.1.26-Bh.III.374.1-3: [aparaH Aha] sarve eva vAmnAvAdayaH ananvAdeSe viBAzA vaktavyAH. kambalaH te svam. kambalaH tava svam. kambalaH me svam. kambalaH mama svam. ananvAdeSe iti kimarTam. aTo kambalaH te svam. aTo kambalaH me svam.
A.8.1.73-Bh.III.383.21-24: iha kasmAt na Bavati. aGnye devi sarasvati iqe kAvye vihavye etAni te aGnye nAmAni. yogaviBAgaH karizyate. na Amantrite samAnADikaraRe sAmAnyavacanam. tataH viBAzitam viSezavacane iti.
A.8.1.74-Bh.III.384.1-2: iha kasmAt na Bavati. brAhmaRa vEyAkaraRa. bahuvacanam iti vakzyAmi.
A.8.1.74-Bh.III.384.3-8: sAmAnyavacanam iti Sakyam avaktum. kaTam. viBAzitam viSezavacane iti ucyate tena yat prati viSezavacanam iti etat Bavati tasya Bavizyati. kim ca prati etat Bavati. sAmAnyavacanam. [aparaH Aha] viSezavacane iti Sakyam avaktum. kaTam. sAmAnyavacanam viBAzitam iti ucyate tena yat prati sAmAnyavacanam iti etat Bavati. kim ca prati etat Bavati. viSezavacanam. sAmAnyavacanam viBAzitam viSezavacane iti.
A.8.2.18-Bh.III.398.16-17: kfpaRAdInAm pratizeDaH vaktavyaH. kfpaRaH kfpARaH kfpIwam.
A.8.2.18-Bh.III.398.21-23: saṃjYACandasoH vA kapilakAdInAm iti vaktavyam. kapirakaH kapilakah. tilvirIkaH tilvilIkaH. romARi lomAni. pAṃsuram pAṃsulam. karma kalma. SukraH SuklaH.
A.8.2.22-Bh.III.400.3-4: yoge ca iti vaktavyam. iha api yaTA syAt. pariyogaH paliyogaH.
A.8.2.70-Bh.III.412.14-15: aharAdInAm patyAdizu upasaMKyAnam kartavyam. aharpatiH ahaHpatiH. aharputraH ahaHputraH. gIrpatiH gIHpatiH.
A.8.3.97-Bh.III.448.9: sTaH sTAsTinsTFRAm iti vaktavyam.
A.8.4.6-Bh.III.455.10-12: dvyakzaratryakzareByaH iti vaktavyam. iha mA BUt. devadAruvanam. irikAdiByaH pratizeDaH vaktavyaH. irikAvanam timiravanam.
A.8.4.42-Bh.III.463.17.-18: atyalpam idam ucyate anAm iti. anAMnavatinagarIRAm ca iti vaktavyam. zaRRAm zaRRavatiH zaRRagarI.