Manuscript Identifiers

Collection:UPenn Ms. Coll. 390
Item:375
Repository:Rare Book & Manuscript Library
Institution:University of Pennsylvania
Location:Philadelphia, Pennsylvania, United States of America
Catalog:Poleman
Item:825

Contents

Work 1 (complete)

Locus:ff. I:1r–236v
Author:Kṛṣṇa Dvaipāyana Vyāsa
Title:Mahābhārata
Part:Udyogaparvan
Cover rubric: f. I:1r
.. mahābhārataudyogaparva ..
Incipit: f. I:1v
nārāyaṇaṁ namaskṛtya naraṁ caiva narottamaṁ ..
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ..1.. (Anuṣṭubh)
Final rubric: f. I:236r
asyānaṁtaraṁ bhīṣmaparva bhaviṣyati .. .. ..
tasyāyaṁ pratisadhiḥ .. .. ..
janamejaya uvāca .. ..
kathaṁ yudhiṣṭire vīrāḥ kurupāṇḍavasomakāḥ ..
pārthivāḥ sumahātmāno nānādeśasamāgatāḥ ..1..
Mbh. 6.1.1
śrīkāśīviśvesvarābhyāṁ namaḥ .. .. .. .. .. śubhaṁ .. .. ..
Colophon: f. I:236v
udyogaparvam idaṁ kiśoradāse(na) vrāhmaṇāya niveditaṁ
Note:The manuscript contains the entire Udyogaparvan.
Language:Sanskrit in Devanāgarī script

   Work 1.1 (complete)

   Incipit: f. I:1v
vaiśaṁpāyana uvāca ..
kṛtvā vivāhaṁ tu kurupravīrās
tadābhimanyor muditasvapakṣāḥ
viśramya rātrāv uṣasi pratītāḥ
sabhāṁ virāṭasya tato bhijagmuḥ 1 (Triṣṭubh)
<...> ( MBh. 5.1.1 )
   Final rubric: f. I:2v
iti śrī mahābhārate udyogaparvaṇi ..1..

   Work 1.2 (complete)

   Explicit: f. I:1v
narddaṁtaḥ prayayus teṣām anīkāni sahasraśaḥ
tatra bherīsahasrāṇi śaṅkhānām ayutāni ca 35 ( MBh. 5.197.20cd–5.197.21ab ) (Anuṣṭubh)
nyavādayaṁtaḥ saṁhṛṣṭāḥ sahasrayutaśo narāḥ .. .. (A wedge for a marginal insertion precedes the daṇḍas in this single line, but no text appears in the margin. The verses are divided differently in the critical edition, and it is doubtful that any text is missing. MBh. 5.197.21cd ) (Anuṣṭubh)
   Final rubric: f. I:236r
iti śrīmahābhārate śatasāhasryāṁ sa<ṁ>hitāyāṁ vaiyāsikyāṁ udyogaparvaṇi senāniryāṇaṁ nāma samāptaṁ .. .. ..

Work 2 (complete)

Locus:ff. I:55v–90r
Author:Nīlakaṇṭhabhaṭṭa
Part:Udyogaparvan adhyāya 42–45
Incipit: f. I:55v
udyogaparvaṇi sanatsujātīye bhāṣyakārādibhir vyākhyātān saṁpratitanapustakeṣu ca sthitān pāṭhān ślokāṁś ca guṇopasaṁhāranyāyenaikīkṛtya vyākhyāyate ..
Final rubric: f. I:90r
samāptaś ca sanatsujātīyārthaprakāśaḥ ..
Colophon: f. I:90r
ṭīkāyāḥ ślokasaṁkhyā likhyate 1212
Note:The manuscript contains an extract from Nīlakaṇṭhabhaṭṭa's commentary Bhāratabhāvadīpa on the Ṃahābhārata. The extract, entitled Sanatsūjātīyārthaprakāśa comments on chapters 4246 of the Udyogaparvan as numbered in this manuscript, which corresponds with the Pune critical edition MBh. 5.42.1–5.45.28.
Language:Sanskrit in Devanāgarī script

   Work 2.1 (complete)

   Incipit: f. I:55v
tato rājeti .
manīṣī śāstrasahṛtamanīṣāvān rahite ekāṁnte paramāṁ vuddhiṁ paravidyāṁ atha parā yayā tad akṣaram adhigamyata iti śrutiprasiddhaṁ papracha .
etena viṣayo darśitaḥ .
prayojanaṁ darśayati!ṁ!<> mahātmā vibhūṣanniti paraṁ !vra!<bra>hma bhavituṁm ichan .
<...>
   Final rubric: f. I:65v
iti bhāratabhāvadīpe sanatsujātīyaprakāśe prathamaḥ ..

   Work 2.2 (complete)

   Explicit: f. I:75v
<...>smi nirbhayam iti 63
   Final rubric: f. I:75v
iti nailakaṁṭīye bhāra<ta>bhāvadīpe udyogaparvaṇi sanatsujātīye dvitīyo dhyāyaḥ .. ..2..

   Work 2.3 (complete)

   Explicit: f. I:90r
sa sumanāḥ
etena saguṇarūpam uktaṁ .
sarvabhūteṣu jāg[r]a(r)ti śapo 'lupārthaḥ .
pitaraṁ dvipadādīnāṁ jarāyujādīṅāṁ ca .
sarvabhūteṣu sarvadeheṣu puṣkare hṛdayapuṇḍarīke .
nihitaṁ sthitaṁ vidur vrāhmaṇā jānaṁti
evaṁ guṇaviśiṣṭaṁ pratyag ātmānaṁ hṛdaye viciṁtanena sākṣāt kṛtyakṛtakṛtyo bhavatīty arthaḥ ..31..
   Final rubric: f. I:90r
iti śrīmatpadavākyapramāṇajñam aryyādādhuraṁ dharacaturdharavaṁśāvataṁsaśrīgoviṁdasūrisūnoḥ śrīnīlakaṁṭhasya kṛtau bhāratābhāvadīpe udyoga [rva]pa(rva)ṇi sanatsūjātīyārthaprakāśe paṁcamo dhyāyaḥ ..

Work 3 (complete)

Locus:addition f. II:1r–addition f. II:1v
Author:Unknown
Title:unidentified
Incipit: addition f. II:1r
raṁgīlīsaravīhovaṁsīvanamevajī
dhīrasamīratīrajamunā ke suṁdarasyāmasaṁjī
śravaṇasunatasavavrajakīvanitāāturaturatabhajī
jānakīdāsasyāmamila <> kokulakīlājatajī 1 soraṭha ..
Explicit: addition f. II:1v
govi<ṁ>darasikapaurahamārāmahatāva
āvatāvakamalaauragulābavyā0kaliṁ0 ..1..
Note:A single folio accompanying the manuscript begins with the typical Sanskrit obeisance to Gaṇeśa and contains a poem in Hindustani which the editors have made no attempt yet to identify. The poem mentions goviṁda and kaliṁgarā0 several times.
Language:Hindūstānī in Devanāgarī script

Physical description

Form:Folia
Material:Paper
Extent:237 folia
Dimension:16 x 35 cm (h x w)
Foliation: Foliated 1–236 in the upper left and lower right margin on the verso of each folio except f. 236, which is foliated on recto. The number on f. I:56v was corrected from 55 to 56. The additional leaf in Hindustani is unnumbered and imaged separately.
   Formula:I: 1–236; II: [1]
   Signatures:bhā0 u0 appears above the folio number in the upper left margin (u0 dyo0 on f. I:13v, missing on f. I:134v, f. I:148vf. I:206v, f. I:208v, f. I:210vf. I:223v, f. I:225vf. I:228v, f. I:230vf. I:236v), and śivaḥ appears above the folio number in the lower right margin on the verso of each folio (śiva on f. I:22v, f. I:40v, f. I:47v, f. I:105v, f. I:131v, f. I:135v, f. I:135v, f. I:145v, etc.).
Collation: Single folia
Condition:A marginal insertion line on f. I:135v and one on f. I:137r are slightly affected by torn folio edges. Otherwise the manuscript is in good condition with browned edges and broken corners.
Binding: Unbound
Seal: A circular stamp in blue ink at the right of f. I:1r and f. I:236v reads Library University Pennsylvania.
Layout:Written in 10–13 lines per page. On ff. I:55v–90r the commentary is written above and below the mūla in hourglass layout.

Hands

Hand 1:The first hand is clear and straight, written with a reed with a thick nib.
Hand 2:A second hand, seen on f. I:22rf. I:25v, tilts letters left and bends vertical lines concave to the right.
Additions:

Marginal corrections in the same hand are common in other hands occasional. A folio containing a poem in an old Hindustani, described as the third work, accompanies the manuscript.

Decoration

Color:Invocation, introduction of speakers, final rubric, and numbers are painted over in orange, and mistakes in yellow, on f. I:1vf. I:21v, f. I:26rf. I:186r, f. I:188rf. I:188v, the first line of f. I:190r, f. I:205v, f. I:231r; highlighting of numbers ceases on f. I:219rf. I:220v, f. I:222rf. I:222v. The use of orange is absent after the first line of f. I:186rf. I:187v, f. I:189rf. I:189v, f. I:190vf. I:205r, f. I:206rf. I:218v, f. I:221rf. I:221v, f. I:223rf. I:230v, f. I:231vf. I:236v.

History

Origin: 17–
Acquisition: David Nelson (2000: 203) describes the acquisition of the Sanskrit manuscripts in the University of Pennsylvania Library as follows:

The University of Pennsylvania Library possesses a collection of almost 3,300 Indic manuscripts, the largest such collection in the Western hemisphere. While the vast majority of these manuscripts are from India, there are also a number of manuscripts from Burma, Thailand, Sri Lanka, and Tibet.

Some of the manuscripts had been acquired in chance fashion by the Library and the University Museum before 1930, but in that year, at the request of Professor W. Norman Brown (1892–1975), Provost Josiah Penniman provided a sum of money to purchase Indic manuscripts. Shortly thereafter he obtained a donation from the late Mr. John Gribbel. Substantial contributions from Dr. Charles W. Burr, the Faculty Research Fund, and the Cotton Fund soon followed. The bulk of the manuscripts are the result of purchases made using these funds in India, between 1930 and 1935, under the direction of Professor W. Norman Brown.

Subject headings

SubjectLC:Mahābhārata.
SubjectLC:Manuscripts, Sanskrit – 18th century.
SubjectLC:Manuscripts – India – 18th century.
SubjectSL:Mahābhārata

Record history

Revised: 18–19 January 2012

Facsimile  (work )

Whole image     Individual pages
f. I:1r     f. I:1r  
f. I:1v, f. I:2r     f. I:1v  f. I:2r  
f. I:2v, f. I:3r     f. I:2v  f. I:3r  
f. I:3v, f. I:4r     f. I:3v  f. I:4r  
f. I:4v, f. I:5r     f. I:4v  f. I:5r  
f. I:5v, f. I:6r     f. I:5v  f. I:6r  
f. I:6v, f. I:7r     f. I:6v  f. I:7r  
f. I:7v, f. I:8r     f. I:7v  f. I:8r  
f. I:8v, f. I:9r     f. I:8v  f. I:9r  
f. I:9v, f. I:10r     f. I:9v  f. I:10r  
f. I:10v, f. I:11r     f. I:10v  f. I:11r  
f. I:11v, f. I:12r     f. I:11v  f. I:12r  
f. I:12v, f. I:13r     f. I:12v  f. I:13r  
f. I:13v, f. I:14r     f. I:13v  f. I:14r  
f. I:14v, f. I:15r     f. I:14v  f. I:15r  
f. I:15v, f. I:16r     f. I:15v  f. I:16r  
f. I:16v, f. I:17r     f. I:16v  f. I:17r  
f. I:17v, f. I:18r     f. I:17v  f. I:18r  
f. I:18v, f. I:19r     f. I:18v  f. I:19r  
f. I:19v, f. I:20r     f. I:19v  f. I:20r  
f. I:20v, f. I:21r     f. I:20v  f. I:21r  
f. I:21v, f. I:22r     f. I:21v  f. I:22r  
f. I:22v, f. I:23r     f. I:22v  f. I:23r  
f. I:23v, f. I:24r     f. I:23v  f. I:24r  
f. I:24v, f. I:25r     f. I:24v  f. I:25r  
f. I:25v, f. I:26r     f. I:25v  f. I:26r  
f. I:26v, f. I:27r     f. I:26v  f. I:27r  
f. I:27v, f. I:28r     f. I:27v  f. I:28r  
f. I:28v, f. I:29r     f. I:28v  f. I:29r  
f. I:29v, f. I:30r     f. I:29v  f. I:30r  
f. I:30v, f. I:31r     f. I:30v  f. I:31r  
f. I:31v, f. I:32r     f. I:31v  f. I:32r  
f. I:32v, f. I:33r     f. I:32v  f. I:33r  
f. I:33v, f. I:34r     f. I:33v  f. I:34r  
f. I:34v, f. I:35r     f. I:34v  f. I:35r  
f. I:35v, f. I:36r     f. I:35v  f. I:36r  
f. I:36v, f. I:37r     f. I:36v  f. I:37r  
f. I:37v, f. I:38r     f. I:37v  f. I:38r  
f. I:38v, f. I:39r     f. I:38v  f. I:39r  
f. I:39v, f. I:40r     f. I:39v  f. I:40r  
f. I:40v, f. I:41r     f. I:40v  f. I:41r  
f. I:41v, f. I:42r     f. I:41v  f. I:42r  
f. I:42v, f. I:43r     f. I:42v  f. I:43r  
f. I:43v, f. I:44r     f. I:43v  f. I:44r  
f. I:44v, f. I:45r     f. I:44v  f. I:45r  
f. I:45v, f. I:46r     f. I:45v  f. I:46r  
f. I:46v, f. I:47r     f. I:46v  f. I:47r  
f. I:47v, f. I:48r     f. I:47v  f. I:48r  
f. I:48v, f. I:49r     f. I:48v  f. I:49r  
f. I:49v, f. I:50r     f. I:49v  f. I:50r  
f. I:50v, f. I:51r     f. I:50v  f. I:51r  
f. I:51v, f. I:52r     f. I:51v  f. I:52r  
f. I:52v, f. I:53r     f. I:52v  f. I:53r  
f. I:53v, f. I:54r     f. I:53v  f. I:54r  
f. I:54v, f. I:55r     f. I:54v  f. I:55r  
f. I:55v, f. I:56r     f. I:55v  f. I:56r  
f. I:56v, f. I:57r     f. I:56v  f. I:57r  
f. I:57v, f. I:58r     f. I:57v  f. I:58r  
f. I:58v, f. I:59r     f. I:58v  f. I:59r  
f. I:59v, f. I:60r     f. I:59v  f. I:60r  
f. I:60v, f. I:61r     f. I:60v  f. I:61r  
f. I:61v, f. I:62r     f. I:61v  f. I:62r  
f. I:62v, f. I:63r     f. I:62v  f. I:63r  
f. I:63v, f. I:64r     f. I:63v  f. I:64r  
f. I:64v, f. I:65r     f. I:64v  f. I:65r  
f. I:65v, f. I:66r     f. I:65v  f. I:66r  
f. I:66v, f. I:67r     f. I:66v  f. I:67r  
f. I:67v, f. I:68r     f. I:67v  f. I:68r  
f. I:68v, f. I:69r     f. I:68v  f. I:69r  
f. I:69v, f. I:70r     f. I:69v  f. I:70r  
f. I:70v, f. I:71r     f. I:70v  f. I:71r  
f. I:71v, f. I:72r     f. I:71v  f. I:72r  
f. I:72v, f. I:73r     f. I:72v  f. I:73r  
f. I:73v, f. I:74r     f. I:73v  f. I:74r  
f. I:74v, f. I:75r     f. I:74v  f. I:75r  
f. I:75v, f. I:76r     f. I:75v  f. I:76r  
f. I:76v, f. I:77r     f. I:76v  f. I:77r  
f. I:77v, f. I:78r     f. I:77v  f. I:78r  
f. I:78v, f. I:79r     f. I:78v  f. I:79r  
f. I:79v, f. I:80r     f. I:79v  f. I:80r  
f. I:80v, f. I:81r     f. I:80v  f. I:81r  
f. I:81v, f. I:82r     f. I:81v  f. I:82r  
f. I:82v, f. I:83r     f. I:82v  f. I:83r  
f. I:83v, f. I:84r     f. I:83v  f. I:84r  
f. I:84v, f. I:85r     f. I:84v  f. I:85r  
f. I:85v, f. I:86r     f. I:85v  f. I:86r  
f. I:86v, f. I:87r     f. I:86v  f. I:87r  
f. I:87v, f. I:88r     f. I:87v  f. I:88r  
f. I:88v, f. I:89r     f. I:88v  f. I:89r  
f. I:89v, f. I:90r     f. I:89v  f. I:90r  
f. I:90v, f. I:91r     f. I:90v  f. I:91r  
f. I:91v, f. I:92r     f. I:91v  f. I:92r  
f. I:92v, f. I:93r     f. I:92v  f. I:93r  
f. I:93v, f. I:94r     f. I:93v  f. I:94r  
f. I:94v, f. I:95r     f. I:94v  f. I:95r  
f. I:95v, f. I:96r     f. I:95v  f. I:96r  
f. I:96v, f. I:97r     f. I:96v  f. I:97r  
f. I:97v, f. I:98r     f. I:97v  f. I:98r  
f. I:98v, f. I:99r     f. I:98v  f. I:99r  
f. I:99v, f. I:100r     f. I:99v  f. I:100r  
f. I:100v, f. I:101r     f. I:100v  f. I:101r  
f. I:101v, f. I:102r     f. I:101v  f. I:102r  
f. I:102v, f. I:103r     f. I:102v  f. I:103r  
f. I:103v, f. I:104r     f. I:103v  f. I:104r  
f. I:104v, f. I:105r     f. I:104v  f. I:105r  
f. I:105v, f. I:106r     f. I:105v  f. I:106r  
f. I:106v, f. I:107r     f. I:106v  f. I:107r  
f. I:107v, f. I:108r     f. I:107v  f. I:108r  
f. I:108v, f. I:109r     f. I:108v  f. I:109r  
f. I:109v, f. I:110r     f. I:109v  f. I:110r  
f. I:110v, f. I:111r     f. I:110v  f. I:111r  
f. I:111v, f. I:112r     f. I:111v  f. I:112r  
f. I:112v, f. I:113r     f. I:112v  f. I:113r  
f. I:113v, f. I:114r     f. I:113v  f. I:114r  
f. I:114v, f. I:115r     f. I:114v  f. I:115r  
f. I:115v, f. I:116r     f. I:115v  f. I:116r  
f. I:116v, f. I:117r     f. I:116v  f. I:117r  
f. I:117v, f. I:118r     f. I:117v  f. I:118r  
f. I:118v, f. I:119r     f. I:118v  f. I:119r  
f. I:119v, f. I:120r     f. I:119v  f. I:120r  
f. I:120v, f. I:121r     f. I:120v  f. I:121r  
f. I:121v, f. I:122r     f. I:121v  f. I:122r  
f. I:122v, f. I:123r     f. I:122v  f. I:123r  
f. I:123v, f. I:124r     f. I:123v  f. I:124r  
f. I:124v, f. I:125r     f. I:124v  f. I:125r  
f. I:125v, f. I:126r     f. I:125v  f. I:126r  
f. I:126v, f. I:127r     f. I:126v  f. I:127r  
f. I:127v, f. I:128r     f. I:127v  f. I:128r  
f. I:128v, f. I:129r     f. I:128v  f. I:129r  
f. I:129v, f. I:130r     f. I:129v  f. I:130r  
f. I:130v, f. I:131r     f. I:130v  f. I:131r  
f. I:131v, f. I:132r     f. I:131v  f. I:132r  
f. I:132v, f. I:133r     f. I:132v  f. I:133r  
f. I:133v, f. I:134r     f. I:133v  f. I:134r  
f. I:134v, f. I:135r     f. I:134v  f. I:135r  
f. I:135v, f. I:136r     f. I:135v  f. I:136r  
f. I:136v, f. I:137r     f. I:136v  f. I:137r  
f. I:137v, f. I:138r     f. I:137v  f. I:138r  
f. I:138v, f. I:139r     f. I:138v  f. I:139r  
f. I:139v, f. I:140r     f. I:139v  f. I:140r  
f. I:140v, f. I:141r     f. I:140v  f. I:141r  
f. I:141v, f. I:142r     f. I:141v  f. I:142r  
f. I:142v, f. I:143r     f. I:142v  f. I:143r  
f. I:143v, f. I:144r     f. I:143v  f. I:144r  
f. I:144v, f. I:145r     f. I:144v  f. I:145r  
f. I:145v, f. I:146r     f. I:145v  f. I:146r  
f. I:146v, f. I:147r     f. I:146v  f. I:147r  
f. I:147v, f. I:148r     f. I:147v  f. I:148r  
f. I:148v, f. I:149r     f. I:148v  f. I:149r  
f. I:149v, f. I:150r     f. I:149v  f. I:150r  
f. I:150v, f. I:151r     f. I:150v  f. I:151r  
f. I:151v, f. I:152r     f. I:151v  f. I:152r  
f. I:152v, f. I:153r     f. I:152v  f. I:153r  
f. I:153v, f. I:154r     f. I:153v  f. I:154r  
f. I:154v, f. I:155r     f. I:154v  f. I:155r  
f. I:155v, f. I:156r     f. I:155v  f. I:156r  
f. I:156v, f. I:157r     f. I:156v  f. I:157r  
f. I:157v, f. I:158r     f. I:157v  f. I:158r  
f. I:158v, f. I:159r     f. I:158v  f. I:159r  
f. I:159v, f. I:160r     f. I:159v  f. I:160r  
f. I:160v, f. I:161r     f. I:160v  f. I:161r  
f. I:161v, f. I:162r     f. I:161v  f. I:162r  
f. I:162v, f. I:163r     f. I:162v  f. I:163r  
f. I:163v, f. I:164r     f. I:163v  f. I:164r  
f. I:164v, f. I:165r     f. I:164v  f. I:165r  
f. I:165v, f. I:166r     f. I:165v  f. I:166r  
f. I:166v, f. I:167r     f. I:166v  f. I:167r  
f. I:167v, f. I:168r     f. I:167v  f. I:168r  
f. I:168v, f. I:169r     f. I:168v  f. I:169r  
f. I:169v, f. I:170r     f. I:169v  f. I:170r  
f. I:170v, f. I:171r     f. I:170v  f. I:171r  
f. I:171v, f. I:172r     f. I:171v  f. I:172r  
f. I:172v, f. I:173r     f. I:172v  f. I:173r  
f. I:173v, f. I:174r     f. I:173v  f. I:174r  
f. I:174v, f. I:175r     f. I:174v  f. I:175r  
f. I:175v, f. I:176r     f. I:175v  f. I:176r  
f. I:176v, f. I:177r     f. I:176v  f. I:177r  
f. I:177v, f. I:178r     f. I:177v  f. I:178r  
f. I:178v, f. I:179r     f. I:178v  f. I:179r  
f. I:179v, f. I:180r     f. I:179v  f. I:180r  
f. I:180v, f. I:181r     f. I:180v  f. I:181r  
f. I:181v, f. I:182r     f. I:181v  f. I:182r  
f. I:182v, f. I:183r     f. I:182v  f. I:183r  
f. I:183v, f. I:184r     f. I:183v  f. I:184r  
f. I:184v, f. I:185r     f. I:184v  f. I:185r  
f. I:185v, f. I:186r     f. I:185v  f. I:186r  
f. I:186v, f. I:187r     f. I:186v  f. I:187r  
f. I:187v, f. I:188r     f. I:187v  f. I:188r  
f. I:188v, f. I:189r     f. I:188v  f. I:189r  
f. I:189v, f. I:190r     f. I:189v  f. I:190r  
f. I:190v, f. I:191r     f. I:190v  f. I:191r  
f. I:191v, f. I:192r     f. I:191v  f. I:192r  
f. I:192v, f. I:193r     f. I:192v  f. I:193r  
f. I:193v, f. I:194r     f. I:193v  f. I:194r  
f. I:194v, f. I:195r     f. I:194v  f. I:195r  
f. I:195v, f. I:196r     f. I:195v  f. I:196r  
f. I:196v, f. I:197r     f. I:196v  f. I:197r  
f. I:197v, f. I:198r     f. I:197v  f. I:198r  
f. I:198v, f. I:199r     f. I:198v  f. I:199r  
f. I:199v, f. I:200r     f. I:199v  f. I:200r  
f. I:200v, f. I:201r     f. I:200v  f. I:201r  
f. I:201v, f. I:202r     f. I:201v  f. I:202r  
f. I:202v, f. I:203r     f. I:202v  f. I:203r  
f. I:203v, f. I:204r     f. I:203v  f. I:204r  
f. I:204v, f. I:205r     f. I:204v  f. I:205r  
f. I:205v, f. I:206r     f. I:205v  f. I:206r  
f. I:206v, f. I:207r     f. I:206v  f. I:207r  
f. I:207v, f. I:208r     f. I:207v  f. I:208r  
f. I:208v, f. I:209r     f. I:208v  f. I:209r  
f. I:209v, f. I:210r     f. I:209v  f. I:210r  
f. I:210v, f. I:211r     f. I:210v  f. I:211r  
f. I:211v, f. I:212r     f. I:211v  f. I:212r  
f. I:212v, f. I:213r     f. I:212v  f. I:213r  
f. I:213v, f. I:214r     f. I:213v  f. I:214r  
f. I:214v, f. I:215r     f. I:214v  f. I:215r  
f. I:215v, f. I:216r     f. I:215v  f. I:216r  
f. I:216v, f. I:217r     f. I:216v  f. I:217r  
f. I:217v, f. I:218r     f. I:217v  f. I:218r  
f. I:218v, f. I:219r     f. I:218v  f. I:219r  
f. I:219v, f. I:220r     f. I:219v  f. I:220r  
f. I:220v, f. I:221r     f. I:220v  f. I:221r  
f. I:221v, f. I:222r     f. I:221v  f. I:222r  
f. I:222v, f. I:223r     f. I:222v  f. I:223r  
f. I:223v, f. I:224r     f. I:223v  f. I:224r  
f. I:224v, f. I:225r     f. I:224v  f. I:225r  
f. I:225v, f. I:226r     f. I:225v  f. I:226r  
f. I:226v, f. I:227r     f. I:226v  f. I:227r  
f. I:227v, f. I:228r     f. I:227v  f. I:228r  
f. I:228v, f. I:229r     f. I:228v  f. I:229r  
f. I:229v, f. I:230r     f. I:229v  f. I:230r  
f. I:230v, f. I:231r     f. I:230v  f. I:231r  
f. I:231v, f. I:232r     f. I:231v  f. I:232r  
f. I:232v, f. I:233r     f. I:232v  f. I:233r  
f. I:233v, f. I:234r     f. I:233v  f. I:234r  
f. I:234v, f. I:235r     f. I:234v  f. I:235r  
f. I:235v, f. I:236r     f. I:235v  f. I:236r  
f. I:236v     f. I:236v  
f. II:[1]r     f. II:[1]r  
f. II:[1]v     f. II:[1]v  


Transcription (text structure)


Mūla:
.. mahābhārataudyogaparva ..

Intro:
om .. śrīgaṇeśāya namaḥ .. ..
nārāyaṇaṁ namaskṛtya naraṁ caiva narottamaṁ ..
devīṁ sarasvatīṁ caiva tato jayam udīrayet ..1.. (Anuṣṭubh)

Adhyāya 1:
vaiśaṁpāyana uvāca ..
kṛtvā vivāhaṁ tu kurupravīrās
tadābhimanyor muditasvapakṣāḥ
viśramya rātrāv uṣasi pratītāḥ
sabhāṁ virāṭasya tato bhijagmuḥ 1 (Triṣṭubh)
<...> ( MBh. 5.1.1 )
<...>
<...>
iti śrī mahābhārate udyogaparvaṇi ..1..
<...>

Adhyāya 41:
<...>
<...>
viṣaheran bhayāmarṣau kṣutpipāse madodbhavau
aratiś caiva tandrīś ca kāmakrodhau kṣayodayau 12 ( MBh. 5.41.11c–5.41.11f ) (Anuṣṭubh)

ityu!dyu!<dyo>ge parvaṇi prajāgaraḥ samāptaḥ
samāptāni viduravākyāni 41.. ..


Adhyāya 42:
vaiśaṁpāyana uvāca
tato rājā dhṛtarāṣṭro manīṣī
saṁpūjya vākyaṁ vidureritaṁ tat
sanatsujātaṁ rahite mahātmā
papracha vuddhiṁ paramāṁ vubhūṣan ..1.. (Anuṣṭubh) ( MBh. 5.42.1 )
<...>
<...>
dvārāṇi tasyeha vadaṁti saṁto
!va!<ba>huprakārāṇi durādharāṇi
satyārjjave hrīr damaśaucavidyāḥ
yathā mamo ha pratibodhanāni 46 ( MBh. 5.42.32 ) (Triṣṭubh)
ity udyoge parvaṇi sanatsujātīye prathamaḥ 42

Adhyāya 43:
dhṛtarāṣṭra uvāca
kasyaiṣa maunaḥ katarat tu maunaṁ
pravrūhi vidvanniha maunabhāvaṁ
maunena vidvān uta yāti maunaṁ
kathaṁ mune maunam ihācaraṁti 1 (Triṣṭubh)
sanatsujāta uvāca
yato na vedā manasā sahainam
anupravīśaṁti tato tha maunaṁ
yatrotthito veda śavas tathāyaṁ
sa tanmayatvena vibhāti rājan (Triṣṭubh)
dhṛtarāṣṭra uvāca
ṛco yajūṁṣi yo veda sāmavedaṁ ca veda yaḥ
pāpāni kurvan pāpena lipyate kiṁ na lipyate 3 (Anuṣṭubh) ( MBh. 5.43.1 )
<...>
dharmādiṣu sthito py evaṁ kṣatriya vrahma paśyati
vedānāṁ cā nupūrveṇa etad vudhyā vravīmi te 63 ( MBh. 5.43.37 ) (Anuṣṭubh)
ity udyoge parvaṇi sanatsujātīye dvitīyaḥ ..43..
śrīkāśīviśveśvarābhyāṁ namaḥ

Adhyāya 44:
dhṛtarāṣṭra uvāca
sanatsujāta yadi māṁ parārthāṁ
vrāhmīṁ vācaṁ vadasi viśvarūpāṁ
parāṁ hi kāme[ṣu] sudurlabhāṁ kathāṁ
pravrūhi me vākyam evaṁ kumāra 1 (Triṣṭubh) ( MBh. 5.44.1 )
<...>
anāmayaṁ tan mahad udyataṁ yaśo
vāco vikārān kavayo vadaṁti
yasmin jagat sarvam idaṁ pratiṣṭhaṁ
ye tad vidur amṛtās te bhavanti 31 ( MBh. 5.44.24 ) (Triṣṭubh)
sanatsujātīye tṛtīyaḥ ..44..

Adhyāya 45:
sanatsujāta uvāca
śokaḥ krodhaś ca lobhaś ca kāmo mānaḥ parāsutā
īrṣā moho vidhitsā ca kṛpāsūyā jugupsatā 1 (Anuṣṭubh)
<...>
atraiva tiṣṭhan kṣatriya vrahma viśati paśyati
vedeṣu cānupūrveṇa etad vidvan vramīmi te 21 (Anuṣṭubh)
ity udyoga parvaṇi sanatsujātīye caturthaḥ 45

Adhyāya 46:
sanatsujāta uvāca
yat ta<c> chukraṁ mahaj jyoti<r> dīpyamānaṁ mahad ya[sa]<śa>ḥ
tad vai devā upāsaṁte tasmāt sūryo virājate 1 ( MBh. 5.45.1 ) (Anuṣṭubh)
<...>
aṇor aṇīyān sumanāḥ sarvabhūteṣu jā!gra!<gar>ti
pitaraṁ sarvabhūteṣu puṣkare nihitaṁ viduḥ 31 ( MBh. 5.45.28 ) (Anuṣṭubh)
iti śrī[sa]mahābhārate śatasāhasryāṁ vaiyāsikyām udyogaparvaṇi sanatsujātīyam adhyātmaśāstraṁ samāptaṁ

Adhyāya 47:
vaiśaṁpāyana uvāca
evaṁ sanatsujātena vidureṇa ca dhīmatā
sārddhaṁ kathayato rājñaḥ sā vyatīyāya śarvarī 1 (Anuṣṭubh)
<...> ( MBh. 5.46.1 )
<...>
<...>

Adhyāya 195:
<...>
narddaṁtaḥ prayayus teṣām anīkāni sahasraśaḥ
tatra bherīsahasrāṇi śaṅkhānām ayutāni ca 35 ( MBh. 5.197.20cd–5.197.21ab ) (Anuṣṭubh)
nyavādayaṁtaḥ saṁhṛṣṭāḥ sahasrayutaśo narāḥ .. .. (A wedge for a marginal insertion precedes the daṇḍas in this single line, but no text appears in the margin. The verses are divided differently in the critical edition, and it is doubtful that any text is missing. MBh. 5.197.21cd ) (Anuṣṭubh)
iti śrīmahābhārate śatasāhasryāṁ sa<ṁ>hitāyāṁ vaiyāsikyāṁ udyogaparvaṇi senāniryāṇaṁ nāma samāptaṁ .. .. ..
asyānaṁtaraṁ bhīṣmaparva bhaviṣyati .. .. ..
tasyāyaṁ pratisadhiḥ .. .. ..
janamejaya uvāca .. ..
kathaṁ yudhiṣṭire vīrāḥ kurupāṇḍavasomakāḥ ..
pārthivāḥ sumahātmāno nānādeśasamāgatāḥ ..1..
Mbh. 6.1.1
śrīkāśīviśvesvarābhyāṁ namaḥ .. .. .. .. .. śubhaṁ .. .. ..
udyogaparvam idaṁ kiśoradāse(na) vrāhmaṇāya niveditaṁ

Commentary:

Intro:
udyogaparvaṇi sanatsujātīye bhāṣyakārādibhir vyākhyātān saṁpratitanapustakeṣu ca sthitān pāṭhān ślokāṁś ca guṇopasaṁhāranyāyenaikīkṛtya vyākhyāyate ..

Adhyāya 1:
tato rājeti .
manīṣī śāstrasahṛtamanīṣāvān rahite ekāṁnte paramāṁ vuddhiṁ paravidyāṁ atha parā yayā tad akṣaram adhigamyata iti śrutiprasiddhaṁ papracha .
etena viṣayo darśitaḥ .
prayojanaṁ darśayati!ṁ!<> mahātmā vibhūṣanniti paraṁ !vra!<bra>hma bhavituṁm ichan .
<...> BhBhD. Part 3, V {u}dyogaparvan, p. 82a
<...>
<...>
iti bhāratabhāvadīpe sanatsujātīyaprakāśe prathamaḥ ..
.. śrīkā!śi!<śī>viśve!sva!<śva>rābhyo namaḥ .. .. .. ..

Adhyāya 2:
<...>
<...>smi nirbhayam iti 63
iti nailakaṁṭīye bhāra<ta>bhāvadīpe udyogaparvaṇi sanatsujātīye dvitīyo dhyāyaḥ .. ..2..
<...>

Adhyāya 5:
<...>
sa sumanāḥ
etena saguṇarūpam uktaṁ .
sarvabhūteṣu jāg[r]a(r)ti śapo 'lupārthaḥ .
pitaraṁ dvipadādīnāṁ jarāyujādīṅāṁ ca .
sarvabhūteṣu sarvadeheṣu puṣkare hṛdayapuṇḍarīke .
nihitaṁ sthitaṁ vidur vrāhmaṇā jānaṁti
evaṁ guṇaviśiṣṭaṁ pratyag ātmānaṁ hṛdaye viciṁtanena sākṣāt kṛtyakṛtakṛtyo bhavatīty arthaḥ ..31.. (Comment on 5.46.31 MBh. 5.45.28 BhBhD. Part 3, V {u}dyogaparvan, p. 109a–b )
iti śrīmatpadavākyapramāṇajñam aryyādādhuraṁ dharacaturdharavaṁśāvataṁsaśrīgoviṁdasūrisūnoḥ śrīnīlakaṁṭhasya kṛtau bhāratābhāvadīpe udyoga [rva]pa(rva)ṇi sanatsūjātīyārthaprakāśe paṁcamo dhyāyaḥ ..
samāptaś ca sanatsujātīyārthaprakāśaḥ ..
rāmāya ..
ṭīkāyāḥ ślokasaṁkhyā likhyate 1212

Addition:
śrīgaṇeśāya namaḥ ..
raṁgīlīsaravīhovaṁsīvanamevajī
dhīrasamīratīrajamunā ke suṁdarasyāmasaṁjī
śravaṇasunatasavavrajakīvanitāāturaturatabhajī
jānakīdāsasyāmamila <> kokulakīlājatajī 1 soraṭha ..
<...>
<...>
govi<ṁ>darasikapaurahamārāmahatāva
āvatāvakamalaauragulābavyā0kaliṁ0 ..1..